Postpiosenki, czyli czego nie widzą gwiazdy
Polski mainstream piosenkowy coś przegapił. Ale o tym, co dokładnie, napiszę na końcu, żeby trochę podrażnić kilka osób próbujących w naszym kraju zarabiać na utworach instrumentalno-wokalnych. Formą drażnienia będzie opowieść o dwóch albumach, na których z kolei coś się udało. Pierwszy to kameralna Pomiłość Kuby Wójcika, którą firmuje jako Minim. Ukazała się dziś i rzeczywiście, zgodnie z pseudonimem, należy raczej do minimalistycznych. Choć jednak środków tu nie za wiele, to treści całkiem sporo. Chciałoby się skwitować hasłem z pewnej audycji: mini-max. Bo zabiegów związanych z akompaniamentem momentami niewiele – czy raczej: dokładnie tyle, ile to niezbędne – natomiast emocji bardzo dużo. Co ciekawe, i co było zresztą słychać od pierwszego singla Imago, promowanego przeze mnie (z niewielką skutecznością, bo wyniki w streamingu ma umiarkowane) na taśmie tygodnia jeszcze w kwietniu, jest to forma piosenkowa doskonale komponująca się z polską tradycją: jasność, przekaz, emisja, prostota w budowaniu napięcia – wszystko to prowadzi nas w stronę dla naszej piosenki całkiem tradycyjną. A zarazem powściągniętą, niefestiwalową. I – co bardzo, bardzo istotne dla całej dzisiejszej opowieści – grającą pauzami, wyciszeniem, a nawet (o zgrozo dla zasmarowujących dziś cały dźwiękowy obrazek producentów) ciszą. Powściągnięte są tu także ambicje Wójcika jako gitarzysty – jego podstawowy instrument „odzywa się” od czasu do czasu. Barwowo jest to zresztą, jak na piosenkowy minimal, całkiem urozmaicone: fortepian, skrzypce współproducenta całości, Irlandczyka Garetha Quinna Redmonda, wreszcie dyskretna perkusja Alberta Karcha. Razem daje to cichy hit w dość średniej tygodniowej ofercie premier. Nieźle swoją drogą korespondujący z wybijającym się – choć subtelnym – koncertem fortepianowym Hani Rani (Non Fiction – Piano Concerto in Four Movements), z którą rozmowę wklejam poniżej. Oferta krajowa dziś zresztą bije tę zagraniczną.
Po drugi z dzisiejszych albumów muszę się cofnąć o trzy tygodnie, a biorąc pod uwagę fenomenalny singlowy – i tytułowy – Krok, to nawet o trzy miesiące. Rzecz jest jedną z najlepszych piosenkowych płyt, jakie w tym roku słyszałem, a przy okazji najsubtelniejszym ze znanych mi pomników multikulturowości, łączącym wrażliwość słowiańską i brazylijską. Jak do tego doszło? Do białoruskiego Soyuzu kierowanego przez Alexa Chumaka dołączyli polscy muzycy: wspomniany już dziś Albert Karch oraz gitarzysta Igor Wiśniewski. A w procesie tworzenia płyty Chumak z Karchem wybrali się do São Paulo nagrywać ramy utworów z brazylijskimi muzykami (gościnnie pojawia się też fenomenalny Tim Bernardes, o którym już tu pisałem), a potem obudowali to w kolejne partie w Warszawie i Sztokholmie.
Ten międzynarodowy proces przyniósł równie mozaikowy kulturowo materiał. Wpływy brazylijskie, szczególnie na planie rytmicznym, są oczywiste, ale wschodnia wrażliwość Chumaka pasuje tu idealnie (to, że na planie brzmieniowym języki słowiańskie i portugalski mają wspólne cechy, już dawno zauważano) i autorski charakter projektu zostaje utrzymany bez trudu. A finałowy Смак жыцця / Smak žyćcia (gościnnie tym razem Japonka Manami Kakudo) potwierdza, że mamy do czynienia z rodzajem uniwersalnej platformy, bardzo współczesnej i w sposób kompletnie nieinwazyjny wchodzącej na nowe tereny. Osaczającej je nawet – rzekłbym – delikatnością i świadomością ciszy, trochę jak u Minima. A przy okazji całkiem przebojowej, bo nawet radiową antenę udało się rozruszać Krokiem, przynajmniej antenę Trójki.
Co w takim razie przegapił ten piosenkowy mainstream? Postać Alberta Karcha, człowieka łączącego różne środowiska, a tu nawet różne kultury. Bardzo wszechstronnego artystę – także producenta, aranżera – który czuje ten piosenkowy minimalizm podszyty ambientem jak mało kto, a przy tym najwyraźniej świetnie sobie radzi we współpracy z innymi, często jako kreatywny bohater drugiego planu. Nie bez przyczyny jego nazwisko łączy te dwa wydawnictwa.
MINIM Pomiłość, Minim 2025
СОЮЗ / SOYUZ Krok, Mr Bongo 2025
PREMIERY PŁYTOWE TYGODNIA
8.11 Lao Dan / Vasco Trilla New Species, NoBusiness
9.11 Kali Malone + Drew McDowall Magnetism, Ideologic Organ
10.11 Evan Parker, Joelle Leandre Long Bright Summer, RogueArt
11.11 Mery Spolsky Kocham Polskę, Kayax
12.11 TV, OK… Solitaire, Soitude, Enjoy Life
13.11 James Ferraro Sanctuary
13.11 Nago To nie było ciepłe lato
14.11 5 Seconds Of Summer Everyone’s a Star!, Republic
14.11 AcidSitter Escape From Egoland, Interstellar Smoke Records
14.11 Alejandra Cardenas (Ale Hop) A Body Like a Home, Other People
14.11 Ara Kekedjian Habibi Funk 033: Bourj Hammoud Groove, Habibi Funk
14.11 Aries Glass Jaw, Wunderworld
14.11 Austra Chin Up Buttercup, Domino
14.11 Bastien Keb Ghouls, First World
14.11 Bill Orcutt Another Perfect Day, Palilalia
14.11 Bizimungu Dieudonne Inzovu Y’Imirindi, Mississippi
14.11 Blondshell Another Picture, Partisan
14.11 Celeste Woman of Faces, Polydor
14.11 Claire M Singer Gleann Ciùin, Touch
14.11 Croatian Amor Never Give Up, Pt. 1: Puer, Aeternus EP
14.11 Drive-By Truckers The Definitive Decoration Day, New West
14.11 Farao Magical Thinking, Western Vinyl
14.11 FKA Twigs Eusexua Afterglow, Young
14.11 Fred Frith & Vincent Ségal The Road Home, Amarela
14.11 Hania Rani Non Fiction – A Piano Concerto In Four Movements, Universal Classic
14.11 Hirons Future Perfect, Western Vinyl
14.11 Hotel Lux The Bitter Cup, State51
14.11 Jake Xerxes Fussell & James Elkington Rebuilding, Fat Possum
14.11 JJJJJerome Ellis Vesper Sparrow, Shelter Press
14.11 Kalia Vandever Another View, Northern Spy
14.11 Kasia Lins Obywatelka K.L., Universal
14.11 Kuba Badach Radio Edit
14.11 Lawrence Hart Asking for a Friend, Domino
14.11 Levitation Orchestra Sanctuary, 5dB
14.11 Lia Kohl Various Small Whistles and a Song, Dauw
14.11 Lord Shepherd Evidence for Real, Frederiksberg arch
14.11 Minim Pomiłość, Minim
14.11 Museum Of No Art & Mitko Mitkov Swimming Pool Reflections, Mondoj
14.11 Nightmares On Wax Echo45 Sound System, Warp
14.11 Nusantara Beat Nusantara Beat, Glitterbeat
14.11 Oberkas Travel Oberkas Travel, Tańce
14.11 Orville Peck Appaloosa, Warner
14.11 Pictish Trail Life Slime, Fire
14.11 Rev Stay, Nomad, Planet Mu
14.11 Ruby Colley & Exaudi Vocal Ensemble Hello Halo, New Amsterdam
14.11 Samia Bloodless Tour (Live From First Avenue), Grand Jury
14.11 Tenemik Bemenet / Kimenet, Coastline Northern Cuts
14.11 The Notwist Magnificent Fall, Alien Transistor
14.11 Tomasz Bednarczyk Ambient, Somewhere Nowhere
14.11 Wczasy Dżungla, Thin Man
